Yemen'i İçten Çürüten Yolsuzluklar

National Yemen,1 Haziran 2014



Dünya tarihine bakacak olursanız devletlerin büyük sarsıntılar geçirmesine hatta yıkılmasına yol açan 3 temel neden görürsünüz; savaşlar, siyasi istikrarsızlıklar ve ekonomik sorunlar. Çoğu zaman bu üç neden birbirine geçmiş olarak açıkça fark edilir bir şekilde kendilerini gösterir. Ne var ki genellikle sessiz gelişen ama devleti içten içe çürüten bir neden daha vardır: Yolsuzluklar.
Devletleri yıkan üç nedenden biri olan ekonomik sorunları ortaya çıkaran en temel nedenlerden biridir yolsuzluklar. Üstelik bu aktör ekonomi dünyasında tek başına değildir. Rüşvet ve suiistimal de rol arkadaşlarıdır ve üçü bir araya geldiklerinde sonuç kesin olarak devletin ekonomik yönden ölümü demektir.






Bu üç aktör Yemen'de uzunca bir süredir rol alıyor. Londra merkezli Chatham House isimli Kraliyet Enstitüsü'nün Yemen'de yolsuzluk ve sermaye kaçışı konusunda 2013 yılında hazırladığı bir rapor bunu açıkça ortaya koyuyor.1
Rapora göre Yemenlilerin %46'sı yeterince iyi beslenemiyor ve bunun başlıca nedeni ülkenin kaynaklarını kullanarak büyük zenginlikler elde eden ve bu birikimlerini yurt dışına kaçıran elit bir kesim.2 Rapora göre bu paralar gayrimeşru yollardan elde edilmekle kalmıyor, ülke dışına çıkarılarak vergilendirilmesinin de önüne geçiliyor.







Yemen yasadışı para kaçırma sıralamasında dünya beşincisi. 1990-2008 yılları arasında ülkeden kaçırılan paranın toplamı 12 milyar Dolar.3 Raporda kaçırılan bu paraların kaynağının bir kısmının yurt dışından teminedilen krediler olduğu, bu bilindiği için de uluslararası kuruluşların yurt dışından Yemen'e kredi açmak istemedikleri belirtilmiş. Bu konuda verilen bir başka bilgi de temin edilen kredilerin suiistimal edilmesini engelleyecek bir mekanizmanın Yemen'de olmadığı.4 Raporun ilerleyen sayfalarında yolsuzluğun orduda da yaygın olduğu, petrol ve insan kaçakçılığına karışan birçok askerin olduğu ve ülkede bunları denetleyecek sivil bir otoritenin olmadığı da söyleniyor.5
Raporda eksikler ya da yanlışlar olabilir, ama bunların hiçbiri Yemen'de büyük yolsuzlukların ve suiistimallerin yaşandığı gerçeğini yalanlamak için yeterli değildir.
Yemen'de de, diğer pek çok ülkede olduğu gibi, yaşanan yolsuzlukları engellemek amacıyla yeni yasal düzenlemeler yapılabilir, yeni denetleyici kişi ve kurumlar oluşturulabilir. Ancak öncelikle Yemen'in içinde bulunduğu bu durumun nedenlerinin iyice irdelenmesi gerekir. Bu irdeleme yapıldığında görülecektir ki; her kuruma bir denetleyici koymaktansa her görevlinin kalbine Allah korkusunu yerleştirmek daha kesin sonuçlar almayı sağlayacaktır.
Allah'a kavuşacağının bilen ve her tavrının bir karşılığı olduğunun bilincinde olan bir insanla, kimseye hesap vermek zorunda olmadığını zanneden bir insanın davranışları arasında büyük bir farklılık vardır. Allah korkusu olmayan bir insan her türlü kötülüğü işleyebilir, çıkarları için her türlü ahlaksızlığa göz yumabilir. Örneğin çok sıradan bir sebep veya dünyevi bir çıkar için yetimin bile malına göz dikebilen bir insan, bunu Allah'tan korkup sakınmadığı için yapar. Çünkü Allah'a ve ahiret gününe kesin bir bilgiyle iman etse, ahirette hesabını veremeyeceği bir şeyi asla yapamaz.


Allah korkusu olmayan bir kişi, muhtaç haldeki fakir kardeşinin elindekini gözünü kırpmadan çalabilirken, Allah korkusu olan kişi kendi ihtiyacı olduğu halde elindekini kardeşi ile paylaşabilmektedir.
Ey iman edenler, kazandıklarınızın iyi olanından ve sizin için yerden bitirdiklerimizden infak edin. Kendinizin göz yummadan alamayacağınız bayağı şeyleri vermeye kalkışmayın ve bilin ki, şüphesiz Allah, hiçbir şeye ihtiyacı olmayandır, övülmeye layık olandır. (Bakara Suresi, 267)
İşte bu güzel ahlak anlayışı, o kişinin sahip olduğu Allah korkusunun bir sonucudur. O halde toplumun tüm bireyleri Allah korkusuna sahip olduğunda haksızlık, suiistimal, yolsuzluk ve rüşvet gibi Allah'ın hoşnut olmayacağı tüm olaylar son bulacaktır.







Kimi insanların ahlaksızlıklarının ve zalimliklerinin bir diğer nedeni ise, dünyaya olan tutkulu bağlılıklarıdır. Bu yapıdaki insanlar dünyada fakir kalma, geleceğini garanti altına alamama endişesi taşırlar. Bu nedenle pek çok insan rüşvet, yolsuzluk, hırsızlık, yalancı şahitlik, fuhuş gibi suçları alışkanlık haline getirir. Oysa Allah'a iman eden bir insan için, Allah'ın razı olması, dünyadaki diğer her şeyin üzerindedir. Böyle bir insan Allah'ın hoşnutluğunu kaybedeceğini bildiği bir şeyden şiddetle sakınır. Sadece Allah'tan korkar; ne ölüm, ne açlık, ne de başka bir zorluk onu doğru bildiği yoldan ayırabilir.
Dolayısıyla da Allah korkusu olan bir insan, koşullar ne olursa olsun Kuran ahlakından taviz vermez. Böyle bir insan aynı zamanda son derece güvenilirdir de. Her zaman vicdanlı tavırlar gösterir. Tek başına olduğunda bile, Allah'ın kendisini gördüğünü ve işittiğini bildiği için, hiçbir koşul altında vicdansızca, zalimce davranmaya kalkışmaz.




Şüphesiz, senin Rabbin, gerçekten O, üstün ve güçlüdür, merhamet sahibidir.
(Şuara Suresi, 9)



 

Dipnotlar

1- http://www.chathamhouse.org/sites/default/files/public/Research/Middle%20East/0913r_yemen.pd
2- Londra Merkezli Chatham House isimli Kraliyet Enstitüsü'nün Yemen'de yolsuzluk ve sermaye kaçışı konusunda 2013 yılında hazırladığı Rapor, sf. VII.
3- A.g.e. sf.XI
4- A.g.e. sf.3
5- A.g.e. sf.21