Cibuti

Afrika'nın En Küçük Ülkesinde Yaşanan Zulüm

Cibuti, Somali, Eritre ve Etiyopya arasında kalan, pek çok insanın adını dahi bilmediği çok küçük bir Afrika ülkesidir. Ancak bu ülkede asırlardır çok büyük karışıklıklar, savaşlar, katliamlar devam etmekte, Müslüman halk sömürgecilik döneminden bu yana çatışmalardan kurtulamamaktadır.

Cibuti bölgesine İslam 7. ve 8. yüzyıllarda geldi. 16. yüzyılın başlarına kadar, bölgenin yegane hakimi olan Müslümanların elinde bulunan Cibuti yöresi, daha sonra milletlerarası ticaret ve siyasette büyük bir güç haline gelen Portekiz'in etki alanında kaldı. Mısır'ın Osmanlı hakimiyetine geçmesi üzerine içinde bulunduğu Afrika Boynuzu'yla birlikte Osmanlı Devleti'ne katıldı.

Cibuti'nin asıl kanlı tarihi, Süveyş Kanalı'nın milletlerarası deniz trafiğine açılması ve Avrupa devletlerinin Afrika ve Asya ülkelerini ekonomik, siyasi, askeri ve dini maksatlarla hegemonyaları altına alma ve sömürge haline getirme yarışına girmeleriyle başladı. İngiltere ve Fransa, 19. yüzyılın en büyük devletleri olarak sömürgecilik ve yayılmacılık alanında büyük bir rekabete giriştiler ve bu arada İngiltere Aden'e (1839) ve Somali'ye (1869) yerleşip, Kızıldeniz'deki ticaret yolunun denetimi üzerinde önemli bir üstünlük elde etti. İşte bu aşamada Süveyş Kanalı açısından çok stratejik bir noktada bulunan Cibuti çok büyük önem kazandı. Fransa, İngiltere'nin bu avantajlı durumunu dengeleyebilmek için Cibuti kıyısında bir iskele kurdu. 1884 yılına kadar çeşitli anlaşmalar ve sözleşmelerle bölgeyi tamamen eline geçirdi.



Bundan sonraki yıllar Cibuti halkı için çok karanlık bir dönemdi. Müslüman Cibuti halkında ülkenin geleceği ile ilgili çok büyük bir görüş farklılığı vardı. Somali asıllı olan İşaalar Somali Cumhuriyeti ile birleşmeyi savunurlarken, Cibuti'nin ikinci büyük etnik topluluğu olan Müslüman Afarlar Fransa'ya bağlılığı savunuyorlardı. Bu iki ayrı görüş arasında Fransa'nın da tahrikiyle çatışmalar şiddetlendi. Somali ile birleşme taraftarı olan Müslümanlar sayıca fazla olmalarına rağmen, ülkede 16 Mart 1967 yılında yapılan referandumun neticesinde Fransa'ya bağlı kalma kararı alındı. Ancak Fransa'nın baskısı nedeniyle sahtekarlıkların karıştığı referandum sonrası çok büyük çatışmalar çıktı. Bunun üzerine Fransız birlikleri, Afarlar ve İşaalar arasında kanlı hale gelen olaylara müdahale bahanesiyle ülkeyi işgal ettiler, yerli halkın çok büyük bir bölümü öldürüldü, yüz binlercesi ülkeden sürüldü. Bu hareket sırasında İşaaların zayıflaması üzerine Afarlar yönetimi ele geçirdiler.









Resimde ilk önce tecavüze uğrayıp, daha sonra şiddetli işkence gören, en son olarak da üzerine benzin dökülüp canlı canlı yakılan bir Müslüman Cibutili kadın görülmektedir. (http://www.liberte-aref.com/francais/tortu.htm


1991 senesinden bu yana, Cibuti Ulusal Ordusunun güvenlik güçleri ülkenin kuzeyinde çok büyük saldırılar gerçekleştirdiler. Sadece insanlara işkence etmekle kalmayıp okulları, dispanserleri yıktılar. Tüm tıbbi malzemeleri yok ettiler. Halkın su kaynaklarını tahrip edip, korkunç tecavüz ve toplu soykırımlara giriştiler. Bu resimler 1992 yılındaki saldırılardan sonraki durumu göstermektedir.















CİBUTİ REJİMİNİN İŞKENCE YÖNTEMİ


Yıllardır süren iç çatışmalar sırasında Cibuti halkı çok şiddetli işkencelere maruz kaldı. Bu işkencelerden birinin adı "Posta" idi. İlk kez 1993 yılında Lac Assal kampında uygulanan işkencede kurbanı bir plaka üzerine yüz üstü yatırıyor, kollarını bedenine sabitliyor, yalnızca yüzü bir çukurun içine denk gelecek şekilde aşağıya doğru sarkıtıyorlardı. Ancak yüzü yere değmiyordu. Daha sonra omuzlarına iki taţ koyuyorlardı ve bir süre sonra tüm vücut ağırlığı omuzlara biniyor ve omuzlarda ağrı olmaya başlıyordu. Bu işkencenin neticesinde kişi kollarını yukarı kaldıramaz duruma geliyordu. Bu geleneksel işkence, rejim karşıtlarına karşı Cibuti ordusu tarafından uygulanıyor. Resimdeki Afarlı da "Posta" isimli işkenceye maruz kalan binlerce Cibutiliden biridir.








1977 yılında halkın %97'sinin bağımsızlık yönünde oy kullanmasıyla özgürlüğüne kavuşan Cibuti, bu tarihten itibaren darbeler ülkesi haline geldi. 1977 ve 1991 yılları arasında, 2.000 Müslüman insanlık dışı ve aşağılayıcı muamelelere maruz kaldı. Cibuti'de insanların, işkencenin son derece korkunç ve aşağılayıcı yöntemlerine maruz bırakıldıklarını Amnesty International'ın raporlarından öğreniyoruz. Devlet güçleri tarafından yaklaşık 7.000 kişi hiçbir mazeret gösterilmeden tutuklanmış ve işkence görmüştür.39

Hala Fransa'nın ekonomik ve askeri denetimi altında olan Cibuti Cumhuriyeti'nde 3.500 kişilik bir Fransız silahlı kuvveti görev yapmaktadır.40 Cibuti'nin kendi milli ordusu yoktur ve Fransa'nın askeri vesayetine boyun eğmiştir. Bağımsızlık sonrası iç güvenlikten de uzun yıllar boyunca Fransa sorumlu olmuştur. Bunun yanı sıra Cibuti yönetiminde çok sayıda Fransız danışman, katılımcı ve görevli bulunmaktadır. İflasın eşiğinde olan hükümet, Avrupalı devletlerin desteğiyle ayakta durmaktadır.

Bugün Cibuti yıllardır süren sömürge yönetimin ardından çok büyük bir sefalet ile karşı karşıyadır. Kuraklık yüzünden çok sayıda hayvanın telef olduğu, bu yüzden de gıda sıkıntısının baş gösterdiği ülkede pek çok insan da yetersiz beslenme nedeniyle hayatını kaybediyor.

 

DİPNOTLAR

39- http://www.liberte-aref.com/francais/tortu.htm

40- http://www.liberte-aref.com/francais/date.htm